De wooncorporaties hebben eindelijk toegegeven dat het gruwelijk is misgegaan met het graaibeleid van een hoop directeuren en het totaal ontoereikend toezicht van hun toezicht houders, alles scheen zo langzamerhand toegestaan bij deze heren, alle idiote spelletjes en investeringen die niets met de sociale woningbouw te maken hadden werden probleemloos goedgevonden en iedereen stond er bij en keek er naar en deed niets.

Totdat nu het licht is gaan schijnen en er is aangekondigd door de heer Calon als baas van Aedes, dat het afgelopen moet zijn met de fraudes, exorbitante salarissen en uit de hand gelopen commerciële projecten. Ook de corporaties die hier niet aan meegedaan hebben mogen zich dit aantrekken, de vraag blijft voor ons, zou deze uitbarsting van zelfreiniging iets te maken hebben met het feit dat er een parlementaire enquêtecommissie is ingesteld die het gedrag van deze woonbazen onder de loep gaat nemen? of is het een vlucht naar voren om te laten zien dat het nu toch echt allemaal beter is geworden?.

Wij als huurdersorganisatie weten het niet, wat wij wel weten is dat alle huurders op 1 juli geconfronteerd worden met enorme huurverhogingen die in deze tijd van crisis er voor zal zorgen dat de armste uit onze samenleving weer de klos zijn en het aantal huisuitzettingen weer hoger zal zijn, met dank aan onze corporatie directeuren en de Nederlandse regering.

De voorzitter van de Vereniging van Woningcorporaties windt er geen doekjes om. Namens alle corporaties zegt hij:

wij hebben gefaald.

Marc Calon (54), die naast Aedesbaas akkerbouwer is, laat zich niet afleiden door de loungemuziek in de ‘kaktent’ waar hij zijn mea culpa uitspreekt. Zijn woordenstroom met Gronings accent ontaardt al snel in een kolkende rivier, vol krachttermen. Over wat er allemaal misging, wat er inmiddels verbeterd is en waarom ze dat in Den Haag maar niet willen zien.

Waarom zegt u sorry?

‘Wij zijn schuldig aan een reeks ernstige incidenten van de afgelopen twintig jaar: fraudes, exorbitante salarissen, uit de hand gelopen commerciële projecten. Ook de corporaties die daar niet aan meededen, kunnen zich aantrekken dat zij zich er niet harder tegen hebben verzet.’

Is het moeilijk dat toe te geven?

‘Er waren wel wat leden die begonnen te pruttelen toen we deze boodschap met ze bespraken. Die vonden dat we te veel schuld op ons namen. Zij wezen naar die elf ministers die we in tien jaar tijd hebben gehad, die steeds weer iets anders van ons wilden. En naar de marktpartijen die ons bedonderd hebben. Allemaal van dat gelul dat waar is, maar waar je niets aan hebt. Als iemand anders in de sloot springt, hoef je er toch niet achteraan te springen? Wij hebben fouten gemaakt en die moeten we toegeven.’

Aanleiding voor het sorry van Calon is de parlementaire enquêtecommissie voor corporaties. Die is dit voorjaar geïnstalleerd; eind dit jaar zijn naar verwachting de verhoren. Onder ede. Toen vorig jaar, na het debacle met de Rotterdamse corporatie Vestia, duidelijk was dat die enquête er zou komen, heeft Aedes direct experts uitgenodigd: wat staat ons te wachten?

Aanleiding voor het sorry van Calon is de parlementaire enquêtecommissie voor corporaties. Die is dit voorjaar geïnstalleerd; eind dit jaar zijn naar verwachting de verhoren. Onder ede. Toen vorig jaar, na het debacle met de Rotterdamse corporatie Vestia, duidelijk was dat die enquête er zou komen, heeft Aedes direct experts uitgenodigd: wat staat ons te wachten?

Wie de experts waren, wil Calon niet zeggen. Wel wát ze hem vertelden. ‘Ze legden uit dat zo’n commissie er niet is om aan waarheidsvinding te doen, maar om schuldigen aan te wijzen. Er gebeurt ook zelden iets met de conclusies van een parlementaire enquête. Neem de commissie-Dijsselbloem over het onderwijs. Hoeveel aanbevelingen uit zijn rapport zijn er ingevoerd? Nul.’

Om zich goed voor te bereiden, liet Aedes een onafhankelijk onderzoek instellen. Wat ging er mis sinds 1995, het moment waarop de corporaties zonder overheidssubsidie hun eigen broek moesten ophouden? Het rapport ligt er nu. Het stelt onder andere vast dat de sector haar morele kompas is kwijtgeraakt. Een conclusie die de leden van Aedes (die samen 95 procent van alle corporatiewoningen in Nederland beheren) unaniem onderschrijven. Het rapport is inmiddels naar de enquêtecommissie gestuurd.

Waarom wilt u er nu al over vertellen en niet pas straks, tijdens de verhoren?

‘Als iedereen gaat zitten wachten totdat de enquêtecommissie klaar is, is het eind 2014. Wij willen dat er daarvoor al iets verandert. Het verdienmodel achter de sociale woningbouw in Nederland werkt niet. Toezicht op de sector werkt niet. En nog steeds kan de rest van de corporaties opdraaien voor de schade als andere sukkels fouten maken, zoals bij Vestia is gebeurd.’

Calon doet zijn uitspraken in een week waarin de spanning tussen Den Haag en Aedes weer flink is opgelopen. De corporaties moeten een heffing gaan betalen van 1,7 miljard euro. Uit angst failliet te gaan, hebben veel corporaties hun bouwplannen afgeblazen. Met alle economische gevolgen van dien. De regeringspartijen, gesteund door D66, beschuldigden Aedes er openlijk van een bouwstaking te organiseren. Ook lekte een notitie uit waarin minister Stef Blok stelt dat corporaties straks niets anders meer mogen doen dan sociale huurwoningen bouwen, dus ook geen wijkverbetering meer.